İktidar savurgan harcamalarını kısıp kamuda tasarrufa gideceğini iddia ederken, devletin bu yıl öngörülenden 1 trilyon 152 milyar lira daha fazla harcama yapacağı ve bütçe açığının 783 milyar lira artacağı hesaplandı. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) bütçe analizinde, ek tedbir alınmaması durumunda yıl sonunda bütçe açığının 783.8 milyar TL’nin üzerine çıkabileceği ve 2024 yılı bütçe açığının milli gelire oranının yüzde 6.4’ten yüzde 8.3’e yükselebileceği uyarısı yapıldı.
12 TRİLYONU AŞABİLİR
Analizde bütçede ilave büyüyen kara deliğin kapatılabilmesi için ya alternatif tedbirlerin alınması ya da 1 trilyon 328 milyar lira öngörülen net borçlanmanın artırılması gerektiği bildirildi. TEPAV raporuna göre, önlem alınmaması halinde yıl sonunda 11 trilyon 89 milyar lira olması beklenen bütçe harcamaları 12 trilyon 241 milyar liraya çıkacak. Bu, iktidarın bütçe yoluyla öngörülenden 1 trilyon 152 milyar lira daha fazla harcama yapacağını işaret ediyor. Raporda harcamalardaki artışın önemli bir bölümünün seçim ile EYT ödemelerinden kaynaklandığına işaret edildi.
KDV’DE YÜZDE 215 ARTIŞ
TEPAV hesaplamalarına göre iktidar bu yıl öngörülenden 340 milyar lira daha fazla vergi toplayıp toplam vergi gelirlerini 7 trilyon 748 milyara çıkaracak. Vergi dışı gelirlerle birlikte toplam bütçe gelirlerinde 369 milyar lira artacak. Bu sayede ilave bütçe açığı, 1 trilyon 152 milyarlık ilave harcamaya rağmen 783 milyar lira olacak. TEPAV, KDV tahsilatının yılın ilk 3 ayında yüzde 215 arttığını, bunun da hissedilen enflasyonun önemli bir kanıtı olduğunu bildirdi.
Merkez’den 52.5 milyar dolar gitti
TEPAV, Kur Korumalı Mevduat’ın maliyetinin ‘görev zararı’ olarak bütçeye yazılması yerine Merkez Bankası’na yüklenmesi yüzünden 818.2 milyar liralık devasa zararın oluştuğunu, likidite genişlemesinin etkisiyle de kurların artmasına ve enflasyonun yükselmesine neden olduğunu bildirdi. Raporda, 2004-2023 yılları arasındaki 20 yıllık dönemde Merkez Bankası’nın Hazine’ye kâr payı ve ihtiyat akçesi olarak toplam 303.7 milyar lira gönderdiğini belirtildi. TEPAV, bu tutarın 52 milyar 665 milyon dolara (bugünkü kurla yaklaşık 1.7 trilyon TL) karşılık geldiğine dikkat çekti.
